‘Het schilderij wordt geboren als de schilderhuid er vitaal en bruisend uitziet, terwijl je in de diepte de stille grondvesten ervaart.’
Francisca Tollenaar 2022
Mijn eerste grote liefde was Henri Matisse. Maar ook de religieuze kunst van de middeleeuwen, vooral de Romaanse kunst, inspireerde me. Net als het Symbolisme, de stroming die de wereld ziet als een geheel van mysterieuze tekens. De Nabis, de Belgische schilders van de jaren 20 en 30 van de vorige eeuw, de subtiele Japanse prentenkunst, etnische kunst, het Duitse expressionisme van Kirchner, het Franse Fauvisme en de lichte kleuren van Albert Marquet. Mooie botanische tuinen en films. Er is zo veel moois om over na te denken, te voelen en te verwerken.
Ook ik wil in mijn kunst niet alleen het zichtbare weergeven. Ik wil doordringen tot diepere lagen, al komt dat misschien een beetje pretentieus over. Maar, het klinkt misschien vreemd, ik wil ook zorg en liefde geven. Misschien heb ik dat van mijn ouders, die allebei medici waren. Mijn vader was internist en mijn moeder dermatoloog. Ook zij konden geen genoegen nemen met oppervlakkige waarnemingen. Voor de anamnese moesten ze doordringen tot de diepere lagen. Ze leerden mij, hun oudste dochter, met compassie naar de ander te kijken en de wereld met haar levensvragen in breder perspectief te plaatsen.
Bovendien hielden ze van schoonheid, mijn ouders waren echte cultuurliefhebbers die mij volop stimuleerden. Ik groeide op in een huis vol kunst en ging al heel jong met ze mee naar galeries. Vanaf mijn zesde jaar mocht ik elke woensdagmiddag naar de Nutsschool voor Beeldende expressie op de Weteringschans. Na de opdracht was het tijd voor ‘vrije expressie’, de erfenis van Cobra. Die vrije sfeer, daar genoot ik van. Het was er altijd goed, wat je ook deed. Ik was ook dol op de museumlessen op de lagere school. Een zelfportret van Vincent van Gogh is een van de eerste beelden die ik me kan herinneren. Tijdens lange vakanties in Twente tekende ik alles om me heen. Al heel jong besefte ik dat ik in tekenen en schilderen mijn geluk kon vinden.
Ook op het Montessori Lyceum Gymnasium A genoot ik veel vrijheid. Maar ik deed er ook zelfdiscipline op en het vermogen me te concentreren. En mijn interesse in onderzoek werd gewekt. Op de kunstopleidingen Amsterdamse Academie voor Beeldende Vorming en de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten wakkerden de docenten mijn liefde voor het vak en mijn doorzettingsvermogen nog verder aan. Na meer dan 35 jaar kunstenaarschap ben ik me meer dan ooit bewust van mijn herkomst en ben ik nog niet afgedwaald van mijn diepste wens: heel maken wat gebroken en vergeten is, mensen blij maken met mijn schilderijen waarin zichzelf kunnen vinden.
